*** استان
یزد ***
مرکز استان |
سال تاسیس |
مساحت ( کیلومتر مربع) |
تعداد شهرستان |
جمعیت (نفر) |
شهرهای مهم |
محل در ایران |
زبان اصلی |
یزد |
1352 |
129285
|
11 |
958323 |
میبد ، اردکان وبافق |
 |
فارسی |
استان یَزد از استانهای ایران است. مرکز آن شهر یزد است.یزد منطقهای خشک و بیابانی است.گروه بزرگی از زرتشتیان ایران در استان یزد و بویژه شهریزد زندگی میکنند. شهرستان های استان یزد عبارت است از : یزد ،اردکان میبد ، صدوق ، بافق ، بهاباد ، تفت ، ابرکوه ، مهریز ،خاتم و طبس
مسجد
جامع _یزد)
کشاورزی :
به دلیل خشکی آب و هوا و اندک بودن میزان بارندگی بین استانهای ایران کمترین اراضی کشاورزی در یزد قرار دارد. عمده محصولات کشاورزی این استان در شهرستان خاتم تولید میشود، این شهرستان قطب کشاورزی استان یزد میباشد و دارای منابع آبی فراوانی میباشد و محصولاتی همچون گندم، ذرت، ذرد آلو، انار، بادام، پسته، انگور و غیره دراین شهرستان تولید میشود. از دیگر محصولات کشاورزی استان یزد میتوان به خرما اشاره کرد که در شهرستان بافق تولید میشود. به علت کمآبی این استان بیشتر جنبه صنعتی دارد.
صنعت :
صنعت بافندگی یزد از شهرت زیادی برخوردار است. صنعت شیرینیسازی در استان یزد از قدمتی دیرینه برخوردار است و محصولات آن صاحب شهرتی شدهاند که از مرزهای ایران فراتر رفتهاست. مهمترین شیرینیجات یزدی با نامهای قطاب، پشمک و باقلوا شهرت دارند. بیشترین تولیدات واحدهای صنعتی شهر را منسوجات، کاشی و سرامیک و فرش ماشینی تشکیل میدهد. واحدهای صنعتی استان یزد عمدتاً در شهرکهای صنعتی یزد و میبد و اردکان متمرکز شدهاند. همچنین یزد دارای معادن زیادی است که مهمترین آنها معدن سنگ آهن چادرملو اردکان و چغارت و معدن سرب و روی کوشک هستند. معادن غنی اورانیوم نیز در اواخر دهه ۸۰ در منطقه ساغند اردکان کشف شدهاست.[نیازمند منبع] جمعیت استان یزد در سرشماری سال ۱۳۸۵ حدود ۹۵۸٬۳۲۳ نفر ثبت شدهاست. برق استان یزد توسط شرکت برق منطقهای یزد که از سال ۱۳۶۸ تاسیس گردیدهاست تامین میشود. این شرکت با فروش بیش از ۵۲ درصد از فروش کل خود در سال به مشترکین صنعتی (بالغ بر ۳ میلیارد کیلووات ساعت انرژی در سال ۸۵)سهم مهمی از صنعت استان را تشکیل می دهد.
تاریخ و فرهنگ :
استان یزد از سرزمینهای تاریخی است که در میان ایالتهای قدیمی و بزرگ پارس، اصفهان، کرمان و خراسان قرار داشتهاست. آبادی نشینی در این منطقه از قدمت طولانی برخوردار است. این سرزمین از گذرگاههای مهم در ادوار تاریخی محسوب میشدهاست. این ناحیه در دوره هخامنشیان از راههای معتبر موسسههای راهداری، مراکز پستی و چاپاری برخوردار بودهاست. راهداری در یزد قدیم چنان اهمیتی داشت که خاندان آل مظفر از منصب راهداری ناحیه میبد به پادشاهی رسیدند. با اینهمه این استان از درگیریها و جنگهای تاریخ کشور ایران تا حدودی ایمنی داشتهاست. سختگذر بودن راهها به همراه محدودیت منابع آبی مانع عمده تسخیر این منطقه توسط بعضی از حکومتهای بزرگ و کوچک حاشیه و پیرامون این منطقه در طول تاریخ بودهاست.
وجود آثاری از مهر و آناهیتا، ایساتیس و هخامنشی و زندان اسکندر و برج و بارو و کهن درهای بزرگ و عظیم و پناهگاههای متعدد و موبدان و سران ساسانی و ابنیه و یادگارهای بعد از اسلام نظیر مساجد و امامزادهها و مزارها نشانگر فرهنگ و تمدن قبل و بعد از دوره اسلامی بودهاست.
جدول 1- برآورد سطح ، توليد و عملكرد در هكتار استان
یزد به تفكيك نوع محصول
( سال زراعى:90 -
89
)
نام محصول
|
سطح ( هکتار )
|
تولید ( تن )
|
عملکرد ( کیلوگرم / هکتار )
|
آبی
|
دیم
|
جمع
|
آبی
|
دیم
|
جمع
|
آبی
|
دیم
|
غلات
|
گندم
|
24883 |
0
|
24883 |
88723 |
0
|
88723 |
3565.64 |
0
|
جو
|
6402 |
0
|
6402 |
21121 |
0
|
21121 |
3299.01 |
0
|
شلتوک
|
10
|
0
|
10
|
31
|
0
|
31
|
3130.6 |
0
|
ذرت دانه ای
|
3800 |
0
|
3800 |
34652 |
0
|
34652 |
9119.74 |
0
|
جمع
|
35095 |
0
|
35095 |
144528 |
0
|
144528 |
|
|
حبوبات
|
نخود
|
50 |
10
|
60 |
72 |
2
|
74 |
1425.04 |
264.67 |
لوبیا |
46
|
0
|
46
|
109 |
0
|
109 |
2349.57 |
0
|
عدس
|
70
|
0
|
70
|
89 |
0
|
89 |
1269.4 |
0
|
سایر حبوبات
|
31
|
0
|
31
|
73
|
0
|
73
|
|
|
جمع
|
198 |
10
|
208 |
343 |
2
|
345 |
|
|
محصولات صنعتی
|
پنبه
|
357 |
0
|
357 |
627 |
0
|
627 |
1757.05 |
0
|
توتون و تنباکو
|
6 |
0
|
6 |
27 |
0
|
27 |
4522.67 |
0
|
کلزا |
71 |
0
|
71 |
62 |
0
|
62 |
878.29 |
0
|
سایر دانه های روغنی
|
957 |
0
|
957 |
987 |
0
|
987 |
|
|
جمع
|
1391 |
0
|
1391 |
1703 |
0
|
1703 |
|
|
سبزیجات
|
سیب زمینی
|
31 |
0
|
31 |
650 |
0
|
650 |
20835.26 |
0
|
پیاز
|
448 |
0
|
448 |
28444 |
0
|
28444 |
63490.25 |
0
|
گوجه فرنگی
|
448 |
0
|
448 |
13703 |
0
|
13703 |
30615.38 |
0
|
سایر سبزیجات
|
1991 |
0
|
1991 |
55476 |
0
|
55476 |
|
|
جمع
|
2918 |
0
|
2918 |
98273 |
0
|
98273 |
|
|
محصولات جالیزی |
خربزه
|
1079 |
0
|
1079 |
26626 |
0
|
26626 |
24683.31 |
0
|
هندوانه
|
956 |
0
|
956 |
25731 |
0
|
25731 |
26924.08 |
0
|
خیار
|
396 |
0
|
396 |
10667 |
0
|
10667 |
26910.49 |
0
|
خیار گلخانه ای
|
1033 |
0
|
1033 |
299272 |
0
|
299272 |
289773.18 |
0
|
سایر محصولات جالیزی
|
577 |
0
|
577 |
15178 |
0
|
15178 |
|
|
جمع
|
4040 |
0
|
4040 |
377474 |
0
|
377474 |
|
|
نبابات علوفه ای
|
یونجه
|
6467 |
0
|
6467 |
90116 |
0
|
90116 |
13935.54 |
0
|
ذرت علوفه اي |
564 |
|
564 |
31755 |
|
31755 |
56333.49 |
0 |
سایر نباتات علوفه ای
|
5002 |
0
|
5002 |
224093 |
0
|
224093 |
|
|
جمع
|
12032 |
0
|
12032 |
345963 |
0
|
345963 |
|
|
سایر محصولات
|
1849 |
0
|
1849 |
3682 |
0
|
3682 |
|
|
جمع کل
|
57522 |
10 |
57532 |
971968 |
2
|
971970 |
|
|
جدول 2 - آمار جمعيت دامي ( سال
1390 )
شرح |
تعداد (راس) |
تعداد (هزار واحد دامی) |
گوسفند و بره
|
429.43 |
429.4 |
بز و بزغاله
|
539.9 |
404.9 |
گاو و گوساله اصیل
|
16.7 |
158.7 |
گاو و گوساله دورگ
|
129.12 |
839.3 |
گاو و گوساله بومی
|
0.18 |
0.7 |
گاومیش
|
0 |
0 |
شتر (نفر)
|
14.68 |
80.7 |
جدول 3 -
آمار مرغداري هاي صنعتي و نيمه صنعتي ( سال
1390 )
(كليه واحدها اعم از دارنده پروانه بهره برداري
، كارت شناسايي و غيره)
واحد شمارش |
مرغ گوشتی |
مرغ تخمگذار |
مرغ مادر گوشتی |
مرغ مادر تخمگذار |
پولت تخمگذار |
واحدهای جوجه کشی |
تعداد ( باب )
|
711 |
16 |
3 |
-
|
2 |
-
|
ظرفیت ( قطعه )
|
8544100 |
1133300 |
120000 |
-
|
95400 |
-
|
جدول 4 - آمار
زنبورستان ها ( سال
1390 )
تعداد کندو |
میزان تولید عسل ( کیلو گرم ) |
بومی |
مدرن |
جمع |
بومی |
مدرن |
جمع |
200 |
45000 |
45200 |
0.0003 |
0.18 |
0.18 |
جدول 5 - آمار مزارع صنعتي و نيمه صنعتي
پرورش آبزيان ( سال
1390 )
شرح |
ماهیان گرم آبی |
ماهیان سرد آبی |
میگو |
واحد ( تعداد )
|
255 |
-
|
-
|
مساحت ( هکتار )
|
39 |
-
|
-
|
جدول 6 - آ آمار توليد فراورده هاي پروتئيني
حيواني و عسل
( سال 1390 ) - هزارتن
گوشت قرمز |
شیر |
گوشت مرغ |
تخم مرغ |
عسل |
14.3 |
212.1 |
49 |
26.8 |
0.2 |
جدول 7 - میزان تولید آبزی پروری به تفکیک
نوع ( سال 1390 )
گرم آبی |
سرد آبی |
منابع آبی |
ماهیان خاویاری |
میگوی آب شیرین |
شاه میگو |
میگوی آب شور |
جمع کل |
328 |
320 |
0 |
15 |
0 |
0 |
0 |
663 |
جدول 8 - -
تعداد واحد های تولیدی، میزان سرمایه و اشتغال صنایع تبدیلی و تکمیلی ( سال 1390 ) واحد : فقره - میلیون ریال - نفر
گروه باغی |
گروه زراعی |
گروه دام و طیور |
گروه شیلاتی |
تعداد واحد |
میزان سرمایه |
میزان اشتغال |
تعداد واحد |
میزان سرمایه |
میزان اشتغال |
تعداد واحد |
میزان سرمایه |
میزان اشتغال |
تعداد واحد |
میزان سرمایه |
میزان اشتغال |
66 |
163000 |
706 |
21 |
48000 |
211 |
53 |
205000 |
652 |
3 |
2000 |
45 |
|